Walvissen vormen een grote groep van ongeveer negentig soorten warmbloedige zoogdieren die speciaal aangepast zijn aan het leven in zee. Walvisachtigen vallen grofweg in twee grote groepen uiteen: baardwalvissen en tandwalvissen.

Tandwalvissen hebben scherpe tanden in hun bek waarmee ze vissen of andere zeezoogdieren kunnen

vangen en opeten. In deze groep horen bijvoorbeeld de potvissen, de zwaardwalvissen, de dolfijnen en de tuimelaars thuis.

In de bek van een baardwalvis hangen rijen benige platen (baarden) waarmee hij kleine zeediertjes uit het water zeeft. Tot deze groep behoort bijvoorbeeld de blauwe vinvis, het grootste dier aller tijden.

Walvissen worden al duizenden jaren bejaagd. Men won walvistraan en het vet werd gebruikt als lampolie. Het vlees van één walvis kon een heel dorp voeden. Heel vroeger werd vooral jacht gemaakt op de Groenlandse walvis en de noordkaper.

Jagers roeiden deze walvissen in de 17e eeuw in het noordelijke deel van de Atlantische Oceaan uit en in 1850 ook in het noorden van de Stille Oceaan. Ook potvissen werden eind 19e eeuw sterk gedecimeerd.

Ondanks het geldende vangstverbod, zijn veel walvissen hun leven niet zeker omdat ze onder het mom van 'wetenschappelijk onderzoek' toch gevangen kunnen worden. Illegale walvisvangst is een andere bedreiging.

De visindustrie verergert het probleem door jachtgronden van de walvis leeg te vissen of door ze 'per ongeluk' te vangen. Ook de vervuiling van de zee vormt een emstige bedreiging.

Met de invoering van de harpoen in 1868 en de opkomst van het stoomschip werd het walvisvaar-ders mogelijk om zelfs snelle walvissen zoals de vinvissen te volgen en te doden. In 1905 ontdekten vissers de wateren rond de noordpool en werd South Georgia het walviscentrum van de

wereld.

Aan het begin van de jaren '50 was de blauwe vinvis bijna helemaal uitgeroeid. In de jaren '70 zagen milieubeschermingsorganisaties de ernst van het probleem in: als er niet snel maatregelen ter bescherming van de grote walvissen genomen werden, zouden deze zeezoogdieren onherroepelijk uitsterven.

De netten die de visindustrie bij het vissen gebruikt zijn een van de grootste gevaren voor de walvisachtigen. De dieren die verstrikt raken kunnen niet meer naar de oppervlakte komen om te ademen en verdrinken. Men schat dat er elk jaar 3000 kleine tuimelaars in de netten van kabeljauwvissers in de Noordzee omkomen.

In de Stille Oceaan zijn waarschijnlijk sinds de jaren 60 zes miljoen dolfijnen gedood tijdens de jacht op tonijn. Men vermoedt dat tonijnen de dolfijnen volgen om te profiteren van hun uitstekende gehoor en oriënteringsvermogen bij de jacht op voedsel.

Overal ter wereld beseft men dal walvissen door middel van wetten en bepalingen beschermd moeten worden. Een andere manier om de dieren te beschermen is om mensen bewust te maken van het trieste lot van veel walvissen. Greenpeace-activisten gaan onvermoeibaar door

om walvisvaarders op volle zee te storen bij hun werk. Ze gaan met hun rubberbootjes tussen de walvis en de harpoengeweren varen. Hoewel er op die manier maar weinig dieren gered worden, zorgen deze acties wel steeds voor voorpaginanieuws.